هیچ وقت باور نمیکنم! در اسفند سال 1395 و چندی بعد از امضای برجام بود که کمی فضای اقتصادی بهبود پیدا کرده بود و بسیاری از تحریمها در حال رنگ باختن بودند. آن زمان در حال تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد بودم و بسیار امیدوار به وضعیت و آینده کشور. همین امید هم کار دستم داد و تمام برنامه ریزی ها برای مهاجرت را رها کردم، چون به این باورِ کاذب رسیده بودم که بالاخره عقل و منطق قرار است بر کشور حاکم شود اما چه رودستی خوردم! اوضاع بهتر که نشد، بدتر و بدتر شد و در نهایت با آمدن مستر ترامپ، شیرازه کشور فروپاشید. همه فهمیدند که اظهارات پوشالی حضرات جز ادعا چیز دیگری نبوده و نیست. بگذریم! که جوانیمان را نابود کردند و کشور را به این اوضاع کشاندند. در نهایت ما ماندیم و زندگی زیر سلطه عده ای که به جرات می توان گفت ضریب هوشی یا IQ آنها از متوسط جامعه بسیار پایین تر است.
در همان اوضاع بهبود یافته سال 2017، برای یک سایت خبری-تحلیلی دنیای تکنولوژی مقالات انگلیسی را ترجمه میکردم و مختصر درآمدی از اینکار کسب می کردم. همین علاقه به دنیای دیجیتال، در کنار ترجمه مقالات، باعث شد تا به سراغ خرید گوشی همراهِ ارزان و ناشناسی بنام meizu M3s بروم! قیمت این گوشی حدود 550 هزار تومان بود که با توجه به امکاناتش و متریال فلزی و تشخیص اثر انگشت به نظر گزینه مناسبی بود. وقتی گوشی را خریدم با یک معضل جدید مواجه شدم و آن هم نبود کاور برای گوشی بود. در آن سال ها به دلیل کاهش تحریمها با استقبال رو به رشدی برای خرید از سایتهای علی بابا و علی اکسپرس مواجه بودیم چون تحریم شیپینگ به ایران برداشته شده بود و پست چین کالا را تا پشت در پست ایران حمل می کرد! جالب است بدانید بسیاری از این کالاها که مصرف غیرتجاری داشتند به رایگان توسط پست چین حمل می شدند (و می شوند!) کالای من هم جز دسته ی ارسال رایگان بود لذا مصمم شدم تا خرید را نهایی کنم. قیمت کاور + کارمزد سایت پرداخت کننده 39000 تومان شد و البته پست هم رایگان بود و اگر اشتباه نکنم ارسال رایگان هم بصورت 20 روزه بود. پس ریسکش را پذیرفتم و سفارش را نهایی کردم.
سفارش حدود 15 روز بعد به ایران رسید و پستچی آن را تا درب منزل آورد. به نظر شما هزینه پستی در آن سال ها چقدر بود و شرکت پست جمهوری اسلامی چقدر از من گرفت؟
سامانه اطلاعرسانی شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران جدیدترین تعرفههای پستی خود را برای خدمات درون مرزی خود در سال ۹۶ منتشر کرده است. بر این اساس مرسولات پستی تا حداکثر ۱۰۰۰ گرم برای مسیرهای درون استانی با کارمزد ۱۱۰۰ تومان و برای مسیرهای برون استانی با کارمزد ۱۸۰۰ تومان همچنین برای مرسولات تا وزن ۲۰۰۰ گرم با نرخ ۲۳۰۰ تومان برای مرسولات درون استانی و ۳۱۰۰ تومان برای مرسولات برون استانی محاسبه میشوند.
این تعرفه برای سال 1396 است اما شرکت پست تقریبا 10 برابر این مبلغ را از من گرفت. حدود 22000 تومان! (قیمت دلار در سال 95 حدود 4000 تومان بود). من برای این موضوع دست بکار شدم تا شکایتی تنظیم کنم که ای شرکت پست! من این کالا را 39 تومان خریدم و رایگان از چین برایم ارسال شد چرا شما 22 تومان، هزینه پست گرفتید؟ پاسخ خیره کننده بود:
«هزینه پست به همراه هزینه گمرکی از شما اخذ گردیده است!» آیا در تمام دنیا برای خرید یک کالای ارزان قیمتِ شخصی، آنهم زیر 5 دلار هزینه گمرکی پرداخت می کنند؟
به نظر من، پست همیشه کلاهبردار بوده، و متاسفانه امروز هم همین گونه است! با آمدن دولت محرومان و مستضعفان اوضاع بدتر هم شد! در بهمن 1401 و قبل از شروع سال 1402، مدیران تراز اول و نخبه ی پست تصمیم گرفتند تا هزینه های پستی را بالا ببرند که این افزایش قیمت آنقدر نامتعارف بود که بیزنس آنلاین بسیاری را دچار مشکل کرد.
در جدول زیر می توانید هزینه خام ارسال پستی را بر اساس وزن مشاهده نمایید. البته توجه فرمایید که بر اساس مبدا و مقصد و همچنین میزان تاخیر و یا حتی مرفه و محروم بودن مناطق کشوری، این هزینه ها حداکثر تا 10 درصد دچار کاهش و افزایش می شوند که چندان رقم بالایی نخواهد بود. البته این قوانین پستی را خودِ کارمندان اداره پست هم نمی داند! و ما بر اساس تجربه به این شناخت از هزارتویِ قیمت گذاری پست رسیدیم!
توجه داشته باشید این مبالغ صرفا هزینهِ خامِ پستی هستند و شرکت پست به این سادگی ها بیخیال نمی شود! هزینه های درصدی و ثابتی وجود دارد که معمولا به موارد زیر خلاصه می شود (هر چند در برخی دفاتر آیتم های دیگری هم اضافه می شود)
بر اساس جدول فوق | هزینه پایه پستی |
معادل 25% هزینه پایه پستی است و برای کارتن های پستی شماره 4 به بالا و یا کارتن های غیر پستی لحاظ می شود | هزینه غیر استاندارد بودن بسته پستی |
2000 تومان | تعهد اجباری غرامت |
740 تومان | شناسه الکترونیک |
3000 تومان | آگهی تحویل |
معادل 9% جمع تمام موارد فوق | مالیات بر ارزش افزوده |
حق شیفت: اگر بسته پستی را در ساعات غیر اداری تحویل دهید این رقم هم به صورتحساب اضافه خواهد شد! (خودتان می توانید به مبلغ ثابت در جدول زیر اضافه کنید)
سرویس پیام کوتاه: این سرویس هم حدود 1225 تومان هزینه دارد که برخی دفاتر آن را در صورتحساب وارد می کنند. (خودتان می توانید به مبلغ ثابت در جدول زیر اضافه کنید)
هزینه غیر استاندارد بودن بسته پستی چیست؟ این هزینه در واقع برای بسته های پستی بالای 4 تعیین شده است. اگر از بسته پستی مخصوص هم استفاده نکنید این مبلغ لحاظ می شود. اگر کد پستی را نداشته باشید هم این مبلغ به هزینه پایه اضافه خواهد شد.
اما بهتر است جدول هزینه پستی را با مبالغ فوق جمع بزنیم تا ببینیم چه مبلغی بدست می آید:
از وزن (کیلو) | تا وزن (کیلو) | متوسط هزینه خام | هزینه غیر استاندارد | مبلغ ثابت | هزینه استاندارد (سایز 1 تا3) + مالیات | هزینه غیر استاندارد (سایز 4 به بالا) + مالیات |
۰ | ۰٫۵ | ۱۸,۷۴۸ | 23,435 | 5740 | 26,692 | 31,801 |
۰٫۵ | ۱ | ۲۳,۵۴۴ | 29,430 | 5740 | 31,920 | 38,335 |
۱ | ۲ | ۲۹,۴۳۰ | 36,788 | 5740 | 38,335 | 46,355 |
۲ | ۳ | ۳۴,۸۸۰ | 43,600 | 5740 | 44,276 | 53,781 |
۳ | ۴ | ۴۰,۳۳۰ | 50,413 | 5740 | 50,216 | 61,206 |
۴ | ۵ | ۴۵,۷۸۰ | 57,225 | 5740 | 56,157 | 68,632 |
۵ | ۶ | ۵۱,۲۳۰ | 64,038 | 5740 | 62,097 | 76,057 |
۶ | ۷ | ۵۶,۶۸۰ | 70,850 | 5740 | 68,038 | 83,483 |
۷ | ۸ | ۶۲,۱۳۰ | 77,663 | 5740 | 73,978 | 90,909 |
۸ | ۹ | ۶۷,۵۸۰ | 84,475 | 5740 | 79,919 | 98,334 |
۹ | ۱۰ | ۷۳,۰۳۰ | 91,288 | 5740 | 85,859 | 105,760 |
۱۰ | ۱۱ | ۷۸,۴۸۰ | 98,100 | 5740 | 91,800 | 113,186 |
۱۱ | ۱۲ | ۸۳,۹۳۰ | 104,913 | 5740 | 97,740 | 120,611 |
۱۲ | ۱۳ | ۸۹,۳۸۰ | 111,725 | 5740 | 103,681 | 128,037 |
۱۳ | ۱۴ | ۹۴,۸۳۰ | 118,538 | 5740 | 109,621 | 135,462 |
۱۴ | ۱۵ | ۱۰۰,۲۸۰ | 125,350 | 5740 | 115,562 | 142,888 |
۱۵ | ۱۶ | ۱۰۵,۷۳۰ | 132,163 | 5740 | 121,502 | 150,314 |
۱۶ | ۱۷ | ۱۱۱,۱۸۰ | 138,975 | 5740 | 127,443 | 157,739 |
۱۷ | ۱۸ | ۱۱۶,۶۳۰ | 145,788 | 5740 | 133,383 | 165,165 |
۱۸ | ۱۹ | ۱۲۲,۰۸۰ | 152,600 | 5740 | 139,324 | 172,591 |
۱۹ | ۲۰ | ۱۲۷,۵۳۰ | 159,413 | 5740 | 145,264 | 180,016 |
۲۰ | ۲۱ | ۱۳۲,۹۸۰ | 166,225 | 5740 | 151,205 | 187,442 |
۲۱ | ۲۲ | ۱۳۸,۴۳۰ | 173,038 | 5740 | 157,145 | 194,867 |
۲۲ | ۲۳ | ۱۴۳,۸۸۰ | 179,850 | 5740 | 163,086 | 202,293 |
۲۳ | ۲۴ | ۱۴۹,۳۳۰ | 186,663 | 5740 | 169,026 | 209,719 |
۲۴ | ۲۵ | ۱۵۴,۷۸۰ | 193,475 | 5740 | 174,967 | 217,144 |
۲۵ | ۲۶ | ۱۶۰,۲۳۰ | 200,288 | 5740 | 180,907 | 224,570 |
۲۶ | ۲۷ | ۱۶۵,۶۸۰ | 207,100 | 5740 | 186,848 | 231,996 |
۲۷ | ۲۸ | ۱۷۱,۱۳۰ | 213,913 | 5740 | 192,788 | 239,421 |
۲۸ | ۲۹ | ۱۷۶,۵۸۰ | 220,725 | 5740 | 198,729 | 246,847 |
۲۹ | ۳۰ | ۱۸۲,۰۳۰ | 227,538 | 5740 | 204,669 | 254,272 |
پس همانطور که مشاهده می فرمایید هزینه های پستی واقعا بالا هستند و نباید آنلاین شاپ ها را بابت دریافت چنین هزینه هایی ملامت کنید! اما علاوه بر هزینه پستی باید بدانید هزینه کارتن و لفاف نیز مجزا است. جدول هزینه کارتن های پستی را می توانید از سایت های مختلف مشاهده کنید اما برای سال 1402 (_تا این لحظه یعنی شهریور 1402_) به قرار زیر است:
2000 تومان | 150×100×100 | سایز 1 |
3000 تومان | 200×150×100 | سایز2 |
5000 تومان | 200×200×150 | سایز3 |
7000 تومان | 300×200×200 | سایز4 |
10000 تومان | 350×250×200 | سایز5 |
17500 تومان | 450×250×200 | سایز6 (دارای 5 لایه) |
21000 تومان | 400×300×250 | سایز7 (دارای 5 لایه) |
32000 تومان | 450×400×300 | سایز8 (دارای 5 لایه) |
43000 تومان | 550×450×350 | سایز9 (دارای 5 لایه) |
علاوه بر موارد فوق هزینه چسب کاری را نیز باید لحاظ گردد. در صورت استفاده از ضربه گیرهای حبابدار، هزینه آن به صورت حساب پستی شما افزوده خواهد شد. همانطور که مشاهده می فرمایید هزینه پستی در ایران نه یک خدمت بلکه یک کاسبی به حساب می آید. در واقع پست جمهوری اسلامی بر خلاف پست خلق چین که حتی خدمات رایگان نیز ارائه می کند، با گرفتن مبالغ بالا عملا راه کسب وکارهای مجازی را بسته است. البته شاید کسب و کارهای پرسود مثل لوازم جانبی و شخصی و پوشاک بدلیل کوچک بودن کالاها و حاشیه سود زیاد این مبالغ را به چشم خریدار نیاورند اما برای مشاغلی مثل لوازم یدکی که اکثر کالاها سنگین و یا حجیم هستند دانستن مبالغ پستی و کارتن و لفاف خالی از لطف نیست!